Het Beethoven-project van Frans Brüggen

'Is er wat op tv vanavond?', had ze gevraagd. 'Ik kijk wel even. He, gatverdamme, een debat over uw toekomst.' 'Oh nee, niet weer', had ze geroepen.
'Ik bel wel even met Sieuwert', had de hofdame beloofd, 'dan laten we de tv uit en ga je lekker naar de Doelen'. 'Goed idee, zo'n debat over Mijn toekomst met allemaal crypto-republikeinen kan me echt gestolen worden. Ik ga me even omkleden. Wat zal ik aandoen?'.
Zo zou het gegaan kunnen zijn. In elk geval zat ze schijnbaar onbeveiligd en heel informeel tussen directeur Oostvogel van de Doelen en directeur Sieuwert Verster van het Orkest van de Achttiende Eeuw. De majesteit was bij de derde avond van de cyclus van vijf, waarin alle symfonieën van Beethoven voor een cd-box werden vastgelegd. Voor de derde maal in zijn loopbaan wil Frans Brüggen het symfonische werk van Beethoven vastleggen, deze keer tijdens live concerten.

Omdat bij Beethoven de oneven symfonieën een meer revolutionair karakter hebben dan de even, koos Brüggen ervoor de volgorde om te draaien. We kregen in een bijna hoestvrije Doelen eerst de zesde, de 'Pastorale' te horen en na de pauze de Vijfde. Die laatste is een flink stuk opwindender. Bruggen heeft er een missie van gemaakt te stimuleren dat dirigenten niet de uitgave van Breitkopf & Härtel gebruiken, want die zit volgens de maestro vol fouten. Sinds 2000 is er een geredigeerde versie van de partituren.
Het orkest speelt op oude instrumenten volgens een stijl die verwijst naar hoe het in Beethovens tijd geklonken moet hebben. Zonder vibrato, met authentieke hoorns en houten fluiten.
Die transparantie leidt ertoe dat de iets te vaak gehoorde en in het muzikaal geheugen wat sleetse muziek een ongekende frisheid en spanning krijgt. De beroemde 'karate'-achtige dirigeerstijl van Brüggen, die als 76-jarige moeilijk loopt en zittend dirigeert, zorgt voor een aangenaam tempo en tot het ontbreken van wolligheid.
Als ik meer fan van Beethoven was geweest, had ik de hele cyclus wel willen horen. Met deze knisperende uitvoeringen is dat bepaald een genoegen. Over een half jaar komt de box met alle opnamen uit.