zondag 12 februari 2012

Götterdämmerung vanuit New York

Met niet eens zulke lange pauzes, was het toch écht zes uur. De matinee van Götterdämmerung in de New Yorkse Metropolitan Opera begon daar om twaalf uur 's middags en eindigde tegen zessen. Hier in Nederland kun je dan om 18 u in de Pathé live volgen wat er op het podium van The Met gebeurt. En dan sta je om middernacht weer buiten.

Foto: Metropolitan Opera / Ken Howard
De Ring-cyclus die The Met de afgelopen twee jaar begon kon me steeds meer bekoren. Das Rheingold stond wel erg in het teken van het technische spektakel op het podium, Die Walküre was vooral mooi en emotioneel, zoals dat hoort. Het derde deel, Siegfried, bracht de entree van Jay Hunter Morris. De in Paris, Texas geboren tenor heeft nog nooit in zijn leven een complete cylus van de Ring des Nibelungen gezien, zo bekende hij in een pauzegesprek van Götterdämmerung. Afgelopen oktober kreeg hij de chance-of-a-lifetime nadat Ben Heppner had afgezegd voor de Siegfried-rol en diens vervanger Gary Lehman zich ziek meldde.
Foto: Metropolitan Opera / Ken Howard  
Dit laatste deel maakte echt indruk, met de stevige stemmen van Morris en Deborah Voigt als Siegfried en Brünnhilde. Regisseur Robert Lepage maakte deze keer veel maar zeer functioneel gebruik van het dure en soms onhandelbare all-in decor dat The Machine is gaan heten. Een snelle vergelijking met de opname uit Bayreuth van de openingsscène met de drie
Nornen (de dochters van aardgodin-oermoeder Erda) leert dat de wijze waarop Lepage die scène vormgeeft het in kracht en eenvoud wint van de regie van Kupfer in 1991.
Foto: Metropolitan Opera / Ken Howard
De laatste deel van de Ring zit vol met herhaling, soms uitleg van wat er eerder gebeurd is. De muziek zit vol Leitmotive bij alles wat teruggrijpt op eerdere delen. De climaxen volgen elkaar tegen het einde snel op, met de dood van Siegfried, van zijn concurrent Gunther, de strijdbaarheid van Brünnhilde en het einde van de heerschappij van de goden. De Rheintöchter krijgen hun goud terug, wat het einde van Hagen betekent.

Foto: Metropolitan Opera / Ken Howard
Ik mag graag kritisch zijn op de manier waarop de Met soms zijn producties maakt, te traditioneel en soms te makkelijk op succes spelend. Maar met deze Ring namen ze een stevig risico met het inhuren van Robert Lepage als regisseur en de investeringen die dat vroeg. Het resultaat beviel me zeer, het Met-orkest klonk fantastisch, de stemmen waren prima, met als hoogtepunt Waltraud Meier die - net als op de Bayreuth-opname uit 1991- Waltraute zong.

De lucky bastards in New York kunnen dit voorjaar nog twee keer naar de Ring, die dan in cycli van een week met alle delen achter elkaar wordt uitgevoerd.  
In Nederland moeten we tot september wachten, dan voert de Nationale Reisopera in Enschede het vierde Ring-deel uit.