zondag 3 oktober 2010

Menahem Pressler: muziek- en wereldgeschiedenis

Je bent musicus, een wereldoorlog meegemaakt, gevlucht van Magdeburg naar Israel en wonend in Bloomington, Indiana. Je hebt de hele wereld rondgereisd, het legendarische Beaux Arts Trio in 1955 opgericht en je bent 86. Op een zonnige zondagochtend sta je om elf uur, met wat collega's in de coulissen van de Jurriaanse Zaal in de Rotterdamse Doelen, klaar voor een concert.
Het is fascinerend dat te bedenken, als de kleine man naar de vleugel loopt en zijn mede-musici van het naamloze pianokwartet hun plaats innemen. Menahem Pressler blijft jong, dankzij 'the fountain of youth', zoals hij dat na afloop noemt, wijzend naar de andere leden van het kwartet.
Ik zag hem één keer eerder, in de Keulse Philharmonie, waar hij met zijn Beaux Arts Trio moeiteloos de enorme hal vulde. Zijn opname met dat trio van de pianotrio's van Rachmaninoff staan in mijn top 5 van favoriete cd's. [Nokiapic (C)ois]
De heren zijn scherp en alert, reageren op elkaar en op de aanwijzingen van Pressler. In het eerste deel horen we Mozart, de min of meer de uitvinder was van deze vorm, met piano, 2 violen en cello. Mozart's eerste poging een pianokwartet te schrijven strandde in de weigering van zijn uitgever om zoiets moderns en moeilijks uit te geven. Toch maakte Mozart een paar van die kwartetten die wel genade vonden in de ogen van een andere muziekuitgever.
Het is prachtige muziek, levendig gespeeld door de strijkers en en met veel 'portato' door de pianist. Mozart op een Steinway, dat kan eigenlijk niet, maar als je zo helder speelt wordt zelfs het moderne slagschip een intieme pianoforte.
Het tweede deel bestaat uit Dvorak, ruim 100 jaar later geschreven. Spannend, met veel dynamiek en met avontuurlijke lijnen.
Kamermuziek live is veel leuker dan op cd of de radio. Je ziet de interactie, het lijkt soms een gesprek, alsof je naar een ideale P&W kijkt, of een DWDD met veel evenwicht en interactie.
Veel applaus, een Brahms-toegift en toen was het alweer voorbij, het fraaie concert van heren die zo aardig waren van ver te komen om al dat moois aan ons te laten horen.

________________________________________________
Zondag 3 oktober 2010
De Doelen, Rotterdam
Menahem Pressler - piano, Alexander Kerr - viool
Lawrence Power - altviool, Paul Watkins - cello
Mozart Pianokwartet in Es KV493
Dvorák Pianokwartet in Es op.87