Het filmfestival zorgt ervoor dat Rotterdam ieder jaar zo rond eind januari zijn leukste dagen beleeft. Drukte op het Schouwburgplein, waar makers en kijkers heen en weer bewegen tussen Schouwburg, Doelen en de Pathé. Uit de ruim 25 films (van de 300 in het aanbod) die ik dit jaar zag hieronder een selectie.
Tussen Holywood en het filmhuis
Rachel Getting Married
Jonathan Demme (Stop Making Sense, The Silence of the Lambs) maakte een supersnelle film met alle ruimte voor de acteurs (w.o. Anne Hathaway) om te schitteren.
De beschrijving in het programma was zo treffend dat ik hem graag zelf bedacht had willen hebben: 'Festen Light'. De sfeer en thema's die we van Festen kennen maar de dialogen alsof ze uit een Amerikaanse comedy komen. Die dialogen kwamen uit de pen van scenariste Jenny Lumet (dochter van).
Deze film zit op het snijpunt van Hollywood en arthouse. Dynamisch, zo u wilt neurotisch, camerawerk met een beeld dat nooit statisch is, en met geloofwaardige acteurs die het familietrauma bijna terloops onthullen. De tijd vloog om. Echte aanrader.
Filmkunst uit Verweggistan
Tulpan
We kwamen terecht op de steppen van Kazachtstan. Vergeet Ali G., denk aan een ex-matroos die schaapherder wil worden met een eigen kudde. Daarvoor moet hij die eigen kudde wel eerst hebben. Zijn dappere poging om een meisje te krijgen -die zijn op de steppen niet makkelijk te vinden- lopen spaak. Hij praat met de ouders over de gewenste deal, het meisje kijkt vanachter een gordijn voor hem onzichtbaar toe. Ze wijst hem af op zijn flaporen en het extra aanbod van een glazen kroonluchter mag niet helpen.
Merkwaardig toeval was dat we in de korte pauze voorafgaand aan deze film onder anderen de thema's flaporen en Boney M bespraken. U snapt dat we tijdens zo'n festival diepgaande en kunstzinnige gesprekken hebben. Binnen de eerste tien minuten van deze film kwamen die voorbij. Boney M schalde uit de speakers van de autoradio, al kun je je vragen of een opgepimpte tractor wel een autoradio kan hebben.
Leukste beeld van deze dag was dat van de dierenarts die over de steppen reed met een motor met zijspan. In het zijspan een klein kameeltje, ingezwachteld vanwege verwondingen, er achter de moeder kameel die volgens de dierenarts al honderd kilometer achter hem aan liep.
Of Tulpan, het meisje dat de bruid moest worden, alsnog 'ja' gaat zeggen, weten we niet. En of de matroos weet wat hij mist weten we ook niet, want de wat traditionele wetten en gewoonten in Kazachstan staan niet toe dat de bruid voor het huwelijk onder ogen komt van de huwelijkskandidaat. Helemaal aan het eind, als de matroos al bijna op weg gaat naar de stad, draait hij zich om en besluit te blijven. Een echt film-einde dus.
Geen grote aanrader, wel een mooie film.
Film goed, teacher fout
A Country Teacher
Niet veel gekkigheid in deze film qua montage, beeld en andere vormaspecten. Niet te snel maar zeker niet traag gemonteerd, goed gespeeld en wat mij betreft vraagtekens over de moraal in het verhaal en over de boodschap van de maker.
Het platteland van Tsjechie, daar gaat de onderwijzer heen om bij te komen en afstand te nemen van zijn leven in Praag. Een verleden met een vriendin, een vriendje en genoeg gedoe met zijn geloof om er even uit te willen gaan. In het niet-onvriendelijke klimaat van het dorp komt hij tot rust.
Een boerin met een zwaar leven achter de rug en haar zoon Lada vormen zijn eerste contacten. Hij doet het geweldig, zijn werk als docent wordt zeer gewaardeerd, hij burgert goed in bij de andere bewoners die zingend bij grote glazen bier hun vrije tijd doorbrengen.De onderwijzer is een vriendelijke, bescheiden mens. Hij doet denken aan de kapelaan uit een KRO-drama serie van lang geleden. Het dorpje waar het verhaal zich afspeelt heeft ook die sfeer.
Als hij na een feest in het dorp aangeschoten met de stomdronken Lada alleen thuis is schuift ie langzaam tegen de zoon aan en trekt hem af. Mooi, romantisch gefilmd en daar lijkt het alsof de maker een wel erg roze/rooskleurig beeld geeft van wat we doorgaans als aanranding beschouwen. Jongen boos, moeder bedroefd. De film eindigt met de thuiskomst van de jongen na wat zwerven door Tsjechie. Hij is anarcho-punk geworden, dreigt onmiddelijk op te stappen als hij de onderwijzer in huis treft, maar de gezamelijk uitgevoerde bevalling van een koe lijkt alles goed te maken.
Chinese musical
12 Lotus
Wat hier een festival/arthousefilm is, zal wellicht in het land waar hij vandaan komt tot de mainstream behoren. De film lijkt wel wat op Mamma Mia!, maar dan verder naar het oosten. Het verhaal van Lian Hua is dat van een mateloos populaire zangeres. Ze zingt de zogenoemde Ge-tai-liederen.
De liederen worden in het Hokkien gezongen, een Zuid-Chinees dialect dat ook op Taiwan veel gesproken wordt, maar in Singapore marginaal is. Het zijn nostalgische liederen en de liefhebbers ervan vormen een kleine, maar fanatieke minderheid. Zij dragen Lian Hua op handen.Haar succes, gevolgd door de dramatische neergang (het lijkt soms wel wat op Sunset Boulevard) komt in beeld in grote baletten, kleurrijke kostuums en acteurs die opeens in een lied uitbarsten.
Haar successen zijn kleurrijk en haar neergang is treurig. Ze sluit zich op in haar huis, de telefoon gaat zelden meer en het contact met wat er in de wereld om haar heen gebeurt is wat beperkt omdat haar tv niet erg flatscreen maar vooral een aquarium is.
De muziek is zo aanstekelijk met al die Chinese teksten dat ik al even gezocht heb naar de soundtrack van deze film. Leuk, zeker voor musical-liefhebbers die eens wat anders willen zien.
De schoenen van Deneuve
Absoluut de film die me het meest aansprak in al deze dagen was Je veux voir. Catherine Deneuve staat in een hotelkamer in Beiroet, Libanon. Ze kijkt uit over de gehavende stad en zegt gedecideerd: 'Je veux voir, ik wil het zien'.
Ze gaat op pad met een cameraploeg en een Libanese collega, de acteur Rabih Mroué. Haar blik, als ze het hotel verlaat en in de auto stapt, is een combinatie van nerveuze bezorgdheid en nieuwsgierigheid. De camera blijft heel lang op haar gericht. Soms gaat hij naar de andere acteur en soms zie je de interactie. Niet veel chemie. Ze begint een paar keer over de autogordel, die ze was vergeten vast te maken en ze vraagt of het verplicht is hier. 'Ja', zegt haar reisgenoot, 'maar niemand houdt zich eraan en er is geen controle'. 'Okay, maar doe hem maar wel om, dat lijkt me een stuk veiliger hier. Wanneer is de oorlog lang genoeg voorbij om zulke regels weer te gaan toepassen?', vraagt ze. De beelden van de gebouwen achter haar geven het antwoord. Het zal nog wel even duren.
Het reisdoel van deze ene dag in Libanon, waar ze is vanwege een gala van de ambassade, is het zuiden van het land, de geboorsteplaats van Mroué.Een paar auto's, de cameraploeg en haar bodyguard. Die ziet er heel authentiek uit. Maar de rest is niet echt. Dat wil zeggen, ze rijdt door Libanon, de verbijstering in haar ogen zal wel echt zijn, maar het is feitelijk een speelfilm over een documentaire. 'Deneuve speelt zichzelf', zo staat het in de informatie. En zoals dat hoort bij sterren, staat op de aftiteling wie haar kleedde, de juwelen en ook natuurlijk welke ontwerper de tassen maakte die ze draagt. Zowel die van de tas van overdag als die van de avondtas worden genoemd. Het sjieke maar bescheiden broekpak wordt niet vermeld. Ik kon niet zo snel vinden of de ontwerper van de schoenen werd vermeld. Die schoenen vielen me juist zo op. In de film, na een dik halfuur, zien we Deneuve naast haar begeleider door de puinhopen van Beiroet lopen. Ze loopt op een soort combinatie van sportieve sandalen op plateauzolen. Ik betrap mezelf erop dat ik dat opmerk. Nogal idioot om in een film over een oorlogsgebied te letten op schoenen. Al is het erg modern ook om zelfs hier stijl- en merkbewust te zijn.
Het concept van deze film is eigenlijk heel bijzonder. De makers vertelden in de Q&A na afloop dat ze zich tijdens de oorlog in Libanon, die ze zelf noodgedwongen vanuit Parijs volgden, afvroegen hoe het zou zijn als de gruwelijke maar ook afstompende beelden uit de media zouden verdwijnen en wat er dan zou komen Ze besloten Deneuve te vragen mee te werken en die zei 'ja'. Deneuve is voor de makers een symbool van de filmhistorie dat ze graag wilden associeren met hun verhaal. 'Het gezicht van Catherine, zo zei de regisseur, 'vertelt het verhaal'.
Omdat het geen echte docu is, zie je ook het gedoe bij de grens met Israel over de vraag of er gefilmd mag worden. De camera draait bij de discussie met de Unifil-militairen over de vraag of de camera aan mag en wat wel en niet in beeld mag.
Het is fantastisch om Deneuve een soort van zichzelf te zien spelen in de kleine anderhalf uur die de film duurt. De documentaire waar de film overgaat zou je kunnen vergelijken met het vaste recept dat tegenwoordig door inzamelacties wordt gevolgd. Je stuurt een BN-er naar een ver land en laat hem of haar schijnbaar niet gehinderd door de camera door de zieke mensen of zielige kinderen dwalen. De camera pakt natuurlijk mooi close de onvermijdelijke tranenscene die altijd op 3/4 van het item zit en die natuuurlijk ook de trailer van het programma vormt.
Zou Deneuve ook...?, vroeg ik me af. Maar nee, zo makkelijk maken de regisseurs en scenarist het zichzelf niet. Droefheid, melancholie en ander emoties zijn wel mooi zichtbaar bij de actrice. Op dit moment is ze te zien in Un conte de Noel, die nu in de filmhuizen draait.
Film die zoveel moois van Deneuve bij zoveel treurigs van de oorlog laat zien, dat je hoe dan ook geraakt wordt. Heel erg aanbevolen.
Biopic over Joe Meek, de maker van een wereldhit
Telstar
Het is donker. Hier en daar schemert een groen lichtje. Plots klinkt een mannenstem: "stop, stop, this has to stop"! De man rent de trappen op naar een kleine cabine. Er is geroezemoes, gelach. Een vrouwenstem zegt: please stay seated, it's not over yet.
Spannend. En het is niet eens een filmscene. Dit is echt.
Regisseur Nick Moran, die bij de eerste continentale screening van zijn film 'Telstar' in Rotterdam is, heeft net ontdekt dat de epsiodes van zijn film bij het monteren tot één rol verwisseld zijn.
Na een paar minuten komt hij de zaal in en meldt het probleem. Er is een oplossing en zo meteen zal de epsiode met de laatste 5 minuten alsnog vertoond worden. Ik had wel een vaag idee dat er iets raars was met de volgorde maar bij een film die snel heen en weer springt in de tijd ben je niet meteen verbaasd. Nog natrillend van de stress vertelt Moran in de Q&A na afloop hoe deze film tot stand kwam. Hij maakte eerst een toneelstuk over het leven van Joe Meek, en bewerkte dat tot een filmscript voor zijn eerste film.Een van de redenen waarom ik benieuwd was naar 'Telstar' was de hoofdrol, door Con O’Neill. Die zag ik in '88 op Westend in het Albery Theatre in de musical 'Bloodbrothers'. Hij straalde als Mickey naast Kiki Dee die de rol van mrs. Johnstone speelde. Bloodbrothers begon als een matig succes met Barbara Dickson in 1983 maar werd een groot succes dankzij de 1988-versie op Westend. Hij loopt daar nog steeds.
Gezien zijn fraaie rol in de muscial wilde ik graag meer zien van Con O'Neill. Het heeft even geduurd maar dankzij deze film kunnen we zien hoe O'Neill zich ontwikkeld heeft. Ruim 20 jaar na Mickey zet hij de eigenzinnige producer van novelty-hits Joe Meek indringend neer. Een maffe man die in het appartement boven de tassenwinkel in London een studio bouwde en met grote bezetenheid, veel coke en veel jonge artiesten zijn hits produceerde. Meek wordt bekend als hij een paar hits scoort, waaronder 'Johnny, remember me' maar raakt in opspraak als hij een soort George Michael-incidentje (in het engels heet dat 'cottaging') meemaakt en daardoor onaangenaam in de krant komt.De film is zo exact mogelijk conform hoe het toen ging. Regisseur Moran maakte veel werk van de details en dat levert een bijna documentair tijdsbeeld op van de swingende jaren '60 in Londen.
Telstar van The Tornados, het nummer vond ik als kind prachtig. Bijzonder om te zien hoe het tot stand kwam. En treurig dat de rechten, vele miljoenen, pas aan Joe Meek werden toegewezen na een plagiaat-rechtszaak. Meek was op het moment van de uitspraak al dood. Hij doodde eerst zijn hospita en daarna zichzelf. Hij werd maar 37.
