Zimmerman breekt met de eenheden tijd, plaats, handeling. Niet voor niks staat als regie-aanwijzing in het script: 'Zeit: gestern, heute und morgen'.
Waar Shakespeare's 'Hamlet', die ik laatst zag van Theatergroep Oostpool, met een open decor werd gespeeld, waar je de wanden van het toneelhuis kon zien met wachtende acteurs en kledingrekken, was dit decor het tegenovergestelde. Alles speelde zich af in een beeldvullende kijkdoos, die alleen op passende momenten uitgangen kende en die zelfs tegen het einde van de voorstelling een spectaculaire kanteling maakte.
Decor, kostuums, licht en choreorafie, ze waren - zoals wel vaker bij DNO- van een superieure kwaliteit. Regisseur Willy Decker, die deze productie al eerder maakte en die een enorme naam heeft in de operawereld, koos voor een heel gestyleerde aanpak. Het werk van Zimmerman, zoals het in premiere ging in Keulen was complex. De eerste, niet bewaarde versie van de opera gaf zoveel problemen dat er bij de wereldpremiere niet één, zoals gebruikelijk, maar 10 generales moesten worden gehouden. Dat was dan weer zo belastend voor de musici dat een tweede orkest werd ingehuurd. Zimmerman's muziek is gebaseerd op het Twaalftoonssysteem van Arnold Schonberg. Complex, niet makkelijk in het gehoor liggend, soms een tikje hysterisch, maar vaak ook verstild. Voor de muziek van deze 'Soldaten' was een groot bezet Nederlandse Philharmonisch orkest nodig, aangevuld met een jazzcombo en muziek en ander geluid op band. Hartmut Haenchen stond voor het orkest, de vocale cast werd aangevoerd door Claudia Barainsky als Marie. Moeilijke rol die ze prima zong.
Het getuigt van veel klasse als je moeilijke muziek en een lastig libretto voor een relatief groot publiek aantrekkelijk en verteerbaar kunt maken. 'Die Soldaten' was op dat punt in alle opzichten geslaagd.
[foto's: DNO - Hans van den Boogaard]
____________________________________
Die Soldaten
Bernd Alois Zimmermann
De Nederlandse Opera
Hartmut Haenchen
Willy Decker
Nederlands Philharmonisch Orkest
